Ku ya 23 Werurwe 2009, Kongere y’igihugu ishinzwe kurengera abaturage (National Congress for the Defence of the People CNDP) yasinyanye amasezerano y’amahoro na guverinoma ya DRC, aho yabaye ishyaka rya politiki, maze abasirikare ba M23 binjira mu gisirikare cya Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (FARDC).
M23 yashinzwe ku ya 4 Mata 2012 ubwo abasirikare bagera kuri 300 (abenshi muri bo bakaba barahoze muri Kongere y’igihugu ishinzwe kurengera abaturage CNDP) barwanyaga leta ya DRC, bavuga ko hari imitegekere mibi y’ingabo ndetse na guverinoma idashaka gushyira mu bikorwa amasezerano y’amahoro yo ku ya 23 Werurwe 2009.
Jenerali Bosco Ntaganda uzwi kandi ku izina rya “The Terminator”, yashinjwaga na guverinoma ya Kinshasa kuba yarayoboye iryo tsinda, maze Perezida Kabila asaba ko yafatwa ku ya 11 Mata 2012. Guverinoma yari yateye ubwoba ivuga ko izohereza abahoze ari abasirikari ba CNDP kure ya Kivu y’Amajyaruguru mbere y’ishyirwa mu bikorwa ry’amasezerano y’amahoro, bituma benshi muri bo bava mu gisirikare maze bashinga umutwe wa M23.
M23 ifata izina ryayo kuva ayo masezerano y’amahoro. Aka gatsiko kitwaje intwaro kayobowe na Jenerali Makenga Sultani, wabaye perezida w’agateganyo kuva ku ya 28 Gashyantare 2013 akuyeho Musenyeri Jean-Marie Runiga Lugerero wahoze ari umunyamuryango wa CNDP.
Uvuze M23, bamwe bahita bumva Sultani Makenga abandi Bosco Ntaganda, abandi bagasubira inyuma kurushaho bakibuka Laurent Nkunda. Kuva mu 2004, Gen Nkunda yivanye mu gisirikare cya DR Congo ajyana n’abasirikare be mu misozi ya Rutshuru ashinga umutwe wa CNDP wagiye ugaba ibitero ku ngabo za leta no ku mujyi wa Goma.
Impamvu zishingiye ku kurengera ubwoko no kurwanya indi mitwe y’inyeshyamba, nayo ishingiye ku moko, ni zimwe mu zatangwaga na Nkunda, n’abarwanyi be barimo Makenga na Ntaganda. Uko ari batatu, babaye mu ngabo zahoze ari iza APR zafashe ubutegetsi mu Rwanda mu 1994, mbere y’uko bakomereza mu ntambara zo muri DR Congo mu mpera z’imyaka ya 1990.
Nkunda yaje gufatirwa mu Rwanda mu ntangiriro za 2009 aba ari naho afungirwa, maze CNDP ikuriwe na Ntaganda yumvikana na leta ya Kabila mu masezerano yo kuwa 23 Weruwe 2009. Nyuma y’agahenge k’imyaka ine, mu 2012 havutse umutwe wiyise M23 abarwanyi bawo bakuriwe na Ntaganda na Makenga, uvuga ko amasezerano ya leta na CNDP yo kuwa 23 atubahirijwe.
Leta y’u Rwanda n’iya Uganda zashinjwe n’inzobere za ONU/UN kuba inyuma y’iyi mitwe y’inyeshyamba, ariko zakomeje kubihakana. Kuri ubu na nubu uyu mutwe wa M23 ukomeje kuyogoza ibintu muri Repubulika iharanira Demokarasi ya Congo.
About The Author
